آیا اکسیر زندگی همان "جیوه" است؟

به گزارش تهران بهشت؛ جیوه مادۀ عجیبی است؛ نه فقط به خاطر ویژگی‌های ظاهری‌اش بلکه به این دلیل که انگار همیشه توانسته تخیل بشر را مجذوب کند و خود را به عنوان ماده‌ای اسرارآمیز با خواص جادویی نشان بدهد. کیمیاگرانی که به دنبال تبدیل کردن فلزات دیگر به طلا بودند، همیشه جیوه را یکی از مواد ضروری کار خودشان می‌دانستند. اما علاوه بر این، جیوه در افسانه‌های مربوط به سلامت و درمان هم همیشه نقش پر رنگی داشته است.

مرز بین کیمیاگری و پزشکی در طول تاریخ همیشه روشن و مشخص نبوده است. در قرن دوم میلادی در کشور چین کیمیاگران زیادی بودند که با یک هدف خاص و عجیب بر روی جیوه مطالعه می‌کردند؛ هدف آن‌ها کشف «اکسیر زندگی» بود؛ ماده‌ای افسانه‌ای که تصور می‌شد می‌تواند عمر و جوانی جاودان به انسان ببخشد.

افسانه‌های عجیب دربارۀ خواص جیوه

البته مشابه این جستجو چهارصد سال قبل از آن هم در چین اتفاق افتاده بود. در آن زمان، امپراطور چین به اسم شی هوانگ از کیمیاگران دربار خود خواسته بود که هر طور شده اکسیر زندگی را برایش کشف کنند. بعضی‌ها می‌گویند که شاید علت مرگ او در ۴۹ سالگی این بوده باشد که یکی از کیمیاگرانش، مقادیری از جیوه را به عنوان اکسیر زندگی به خورد او داده بود. در کتاب‌های تاریخ چین باستان آمده است که امپراطور دستور داده بود در مقبره‌اش رودخانه‌هایی از جیوه بسازند تا بخشی از قلمرو جاودانگی او باشند.

یکی از بزرگترین کیمیاگران چین به اسم کو هونگ که در قرن چهارم میلادی زندگی می‌کرد اعتقاد داشت که انسان همان چیزی است که می‌خورد؛ اما او بر مبنای این عقیدۀ به ظاهر عادی نتیجه گرفته بود که انسان باید طلا بخورد تا خودش را به کمال برساند! اما چون طلا گرانقیمت بود او به دنبال یک جایگزین می‌گشت و این جایگزین را در جیوه پیدا کرده بود.

کو هونگ استفاده‌های دیگری هم برای جیوه در نظر داشت. او فکر می‌کرد با جیوه‌اندود کردن پا‌ها می‌توان به توانایی راه رفتن روی آب دست پیدا کرد. این ماده از نظر هونگ توانایی دفع دزد‌ها و کمک به باروری مردان را هم داشت.

استفاده از جیوه فقط مخصوص چین باستان نیست؛ این ماده در فرهنگ‌ها و زمان‌های دیگر هم کاربرد‌های عجیبی پیدا کرده است. در قرن شانزدهم که بیماری‌های مقاربتی مثل سیفلیس در اروپا رایج شده بود و درمانی برای آن وجود نداشت، باز هم مردم به جیوه روی آورده بودند. البته این بار واقعا به نظر می‌رسید که این درمان گاهی جواب می‌دهد! گزارش شده که مواردی از بیماری بعد از استفاده از جیوه از بین رفته بودند. در هر صورت، صرف نظر از اینکه جیوه تاثیری واقعی در درمان سیفلیس داشت یا نه، این استفاده حتی تا اوایل قرن بیستم هم ادامه پیدا کرد.