ناتو در آمریکای لاتین به دنبال چیست؟

به گزارش تهران بهشت، پیشروی سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به سمت اروپای شرقی از جمله دلایلی است که منجر به افزایش تنش با روسیه و در نتیجه جنگ فعلی در اوکراین شده است. نکته حائز اهمیت اینکه ناتو همچنین به گسترش قلمرو نفوذ خود در نقاط مختلف جهان ادامه می‌دهد و گستره پهناور آمریکای لاتین نیز از جمله این مناطق است.

پیشیه خبر

ناتو از طریق سه کشور کلمبیا، آرژانتین و برزیل به عنوان متحدان اصلی خارج از ناتو در منطقه آمریکای لاتین نفوذ دارد. اتحادی که همکاری‌ها و توافق‌نامه‌های میان آن‌ها، بیش از همه به سود ایالات متحده است. ایالات متحده‌ای که وسواس زیادی برای مقابله با نفوذ چین و روسیه در آمریکای لاتین به عنوان حیاط خلوت خود دارد.

اکنون و در شرایطی که آمریکا و ناتو در سناریویی ژئوپلتیکی و در سایه بحران اوکراین، تقویت روابط با متحدان خود در آمریکای لاتین را در سر می‌پرورانند، دو پرسش اساسی مطرح می‌شود: آیا آمریکا، حوزه نفوذ خود در آمریکای لاتین را در معرض تهدید می‌بیند؟ ارتباط ناتو با منطقه آمریکای لاتین چیست؟

اهمیت موضوع

به گزارش تارنمای «مجمع کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب» (CELAG)، ناتو دارای نقشی فعال در منطقه است که معمولا چندان قابل مشاهده نیست. در میان اعضای ناتو در سراسر جهان، دو نوع پیوند میان ناتو و این سه کشور آمریکای لاتین وجود دارد: کلمبیا تنها کشور آمریکای لاتین بوده که عنوان «شریک جهانی» پیمان آتلانتیک شمالی را از آن خود کرده است. آرژانتین و برزیل نیز به ترتیب از سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۱۹ متحدان خارج از ناتو محسوب می‌شوند.    

آنیبال گارسیا فرناندز، تحلیلگر مرکز استراتژیک سلاگ به اسپوتنیک گفت: با حضور ناتو در آمریکای لاتین، ایالات متحده به فروش تسلیحات بیشتر و کاهش حضور روسیه و چین دست می‌یابد.

این کارشناس خاطرنشان کرد که این استراتژی عمداً بین ناتو و فرماندهی جنوبی نیروهای ایالات متحده که منطقه آمریکای لاتین را پوشش می‌دهد، تنظیم شده است و از زمان دولت جورج دبلیو بوش (۲۰۰۱-۲۰۰۹) عملیات پشتیبانی، آموزش، سرمایه‌گذاری و آموزش را به اجرا درآورده است.

کلمبیا به عنوان یک شریک جهانی، امنیت سایبری، امنیت دریایی و مبارزه با تروریسم، مبارزه با جرائم سازمان‌یافته و تقویت نیروهای مسلح کلمبیا را به عنوان زمینه‌های اولویت برای همکاری با ناتو در نظر گرفته است.

«دیگو مولانو» وزیر دفاع کلمبیا، برنامه جدیدی را در دسامبر ۲۰۲۱، در بروکسل امضا کرد که بر آموزش نیروها و همچنین همکاری در زمینه تغییرات آب‌وهوایی و امنیت با اتحاد آتلانتیک متمرکز بود.

مطالعه ای که توسط سلاگ انجام شده است، نشان می‌دهد نظامیان کلمبیایی به طور منظم در دوره‌های مدرسه ناتو در اوبرامرگاو آلمان و مدرسه دفاع ناتو در رم ایتالیا شرکت می‌کنند. دوره‌های مین‌زدایی، مبارزه با شورش و مبارزه با مواد مخدر از جمله آموزش‌های برجسته در این مراکز است.

نامگذاری کشورهایی مانند برزیل و آرژانتین به عنوان متحد اصلی خارج از ناتو، بر اساس قوانین ایالات متحده بوده و برای شرکای خارجی، مزایای خاصی در زمینه تجارت دفاعی و همکاری‌های امنیتی فراهم می‌کند.

یک متحد اصلی، عضو ناتو نبوده و تحت پوشش تضمین‌های امنیتی و دفاعی متقابل ناتو نیست.

به این ترتیب، ناتو از طریق عملیات نظامی و مانورهای نظامی با بریتانیا، کانادا، فرانسه و هلند در برنامه‌های کمک‌های بشردوستانه و امداد در بلایای طبیعی در منطقه آمریکای لاتین حضور دارد.

بر اساس آمار سلاگ، ناتو با ۳۳۴ هزار و ۵۰۰ نظامی فعال در برزیل، ۲۰۰ هزار نظامی فعال در کلمبیا و ۵۱ هزار و ۳۰۹ نظامی فعال در آرژانتین حضور دارد.

طبق داده‌های سلاگ، ناتو دارای سه و نیم میلیون پرسنل نظای و غیر نظامی است و شمار نیروهای وابسته به ناتو تنها در دو کشور برزیل و کلمبیا بیشتر از مجموع نیروهای کشورهای اروپایی عضو است که در دهه ۱۹۹۰ به ناتو ملحق شدند. (مقدونیه شمالی، مونته نگرو، آلبانی، کرواسی، بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، جمهوری چک و مجارستان).

شمار نیروهای فعال ناتو در آرژانتین نیز تقریبا با مجموع نیروهای بلغارستان (۲۴ هزار و ۸۰۰) و جمهوری چک (۲۵ هزار) برابری می‌کند.  

«دستور کار ۲۰۳۰ ناتو» که در ژوئن ۲۰۲۱ اعلام شد، بر تعهد به تقویت روابط ناتو با آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین تاکید می‌کند.

ارزیابی

 هر چند بعید است که از این سه کشور به طور فعال در درگیری‌ها شرکت کنند، با این حال، شناسایی این کشورها به عنوان متحد جهانی ناتو و متحد اصلی به معنای طیف گسترده‌ای از برنامه های آموزشی و کمک نظامی است، با این حال، تقویت نفوذ و گسترش ناتو در منطقه‌ای از جهان که انحطاط هژمونیک آمریکا را برجسته می‌کند، برای آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار است.