حذف اعمال سلایق شخصی در ارزیابی نمای ساختمان ها

به گزارش تهران بهشت، نمای ساختمان‌ها از اصلی‌ترین عناصر سازنده هویت شهر هستند و از آنجایی‌که طی سالیان گذشته، طراحی نمای ساختمان ها توسط مالکان و یا سازندگان برحسب سلیقه و شرایط شخصی،  انجام می شد، امروز شاهد اغتشاشات و نابسامانی در سیما و منظر شهر هستیم. در همین راستا، مدیریت شهری طی سال های اخیر، سازوکار کمیته های نما را به منظور نظارت بر کیفیت طراحی و اجرای نمای ساختمان‌ها ایجاد کرد و اکنون اخذ تاییدیه کمیته نما شرط لازم برای صدور پروانه ساختمانی است.

حمیدرضا صارمی با بیان مطالب فوق در پاسخ به این سئوال که آیا در حال حاضر ضوابط خاصی برای نمای ساختمان ها در تهران وجود دارد؟ گفت: براساس آنچه در اسناد فرادست از جمله طرح های جامع و تفصیلی و برنامه‌های پنج ساله توسعه شهر تهران به منظور ساماندهی سیما و منظر شهری آمده است، این مهم باید از طریق تشکیل کمیته‌های نظارت و راهبری با عنوان کمیته‌های نمای مناطق 22 گانه عملیاتی شود و از آنجایی که فعالیت کمیته‌های نما، برای قضاوت بهتر نماهای ساختمانی در فرآیند صدور پروانه و پرهیز از اعمال سلیقه در بررسی و ارزیابی طراحی نما، به اسناد پشتیبان نیاز دارند، مصوبات، ضوابط و مقررات فرادست و دستورالعمل هایی برای آن ها مشخص شده و به تصویب رسیده است.

وی، مصوبه سال 87 شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص «ضوابط و مقررات ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری»، مباحث مقررات ملی ساختمان بالاخص مبحث 4، نشریه 714 سازمان برنامه و بودجه کشور پیرامون طراحی و الزامات عملکردی و اجرایی نماهای ساختمانی را به عنوان مصوبات، ضوابط و مقررات فرادست کمیته های نما اعلام کرد.

معاون شهردار تهران درخصوص دستورالعمل‌ها و ضوابط تهیه شده توسط شهرداری تهران برای بررسی نمای ساختمان ها در کمیته های نما، اظهار داشت: این دستورالعمل ها و ضوابط در پنج گروه شامل ضوابط و توصیه‌های عام نماهای ساختمانی شهر تهران، ضوابط و توصیه‌های خاص نماهای ساختمانی شهر تهران در مناطق، سند راهنمای طراحی نماهای ساختمانی شهر تهران، ضوابط طراحی و اجرای نمای بناهای شاخص و نمای ساختمان‌های دولتی و عمومی و ضوابط ساماندهی و طراحی سیما و منظر شهری در محورها و میادین با اهمیت شهری تهیه شده و ملاک عمل قرار دارند.

ضوابط و توصیه‌های عام نماهای ساختمانی شهر تهران

صارمی با اشاره به ضوابط و توصیه‌های عام نماهای ساختمانی شهر تهران گفت: به منظورهویت‌بخشی به شهر و از بین بردن خلأ قانونی موجود برای طراحی نمای ساختمان ها، راهبردها و راهکارهای ساماندهی نماهای عام شهری تهیه و تدوین شده است، ضمن اینکه تدوین و ارائه ضوابط عام نما برای ساختمان‌های شهر تهران در بندهای 9-16 و 18-16 ضوابط و مقررات طرح‌ تفصیلی مصوب سال 91  در قالب مهمترین عوامل تأثیرگذار در نمای ساختمان‌ها و احکام سلبی(الزامات)، ایجابی (اقدامات) و توصیه‌ها ارائه شده که می بایست مورد توجه مالکین، طراحان، تصویب کنندگان طرح‌ها و ناظران قرار گیرد.

وی تصریح کرد: در سال 99 پس ازگذشت 7 سال از آغاز فعالیت کمیته‌های نمای مناطق و نیاز مبرم برای به روزرسانی ضوابط ملاک عمل در این کمیته‌ها، ضوابط تهیه شده مورد بازنگری قرار گرفت و پس از تصویب کمیسیون ماده پنج  شهر تهران و تایید کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران، آخرین ویرایش «ضوابط عام نماسازی به همراه توصیه‌های عام نما» جهت استفاده کلیه کنشگران در این حوزه ابلاغ شد.

ضوابط خاص نماهای ساختمانی شهر تهران در مناطق 

در ادامه معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در خصوص ضوابط و توصیه‌های خاص نماهای ساختمانی شهر تهران در مناطق، اظهار داشت: به منظور ارتقاء هویتمندی شهر تهران، با توجه به هویت خاص هر یک از مناطق از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و ضوابط مکان محور منطبق بر پهنه‌های هویتی، ضوابط طراحی نما را به تفکیک محدوده‌های همگن و گونه‌های متنوع برای مناطق 1، 13 و 19 به صورت پایلوت به عنوان زیردستی در کمیته‌های نمای مناطق مربوطه تهیه شده است.

سند راهنمای طراحی نماهای ساختمانی شهر تهران 

صارمی همچنین با اشاره به تهیه سند راهنمای طراحی نماهای ساختمانی شهر تهران با هدف ارتقاء کیفی منظر و نماهای ساختمانی شهر تهران و افزایش انسجام و هماهنگی نماهای شهری و دانش‌افزایی و تسهیل در روند تأییدات پروندهای ارسالی، بیان کرد: این سند راهنما بر اساس مبانی نظری طراحی‌شهری و معماری مربوط به نماهای شهری و با توجه به نیاز کمیته های نما برای داشتن یک وحدت رویه و ایجاد ادبیاتی مشترک بین اعضای کمیته‌های نما و طراحان، تهیه و تلاش شده است تا حد امکان تمامی موارد عام مورد نیاز، مدنظر قرار گیرد و مخاطبان آن در وهله اول، ارزیابان نماهای ساختمانی (کمیته نما) و در وهله دوم، معماران و طراحان نما هستند.

وی ادامه داد: در تدوین این سند راهنما، «موقعیت در بدنه»، «فضای شهری مجاور»، «کاربری»، و «نقش سلسله‌مراتبی» در حوزه طراحی شهری و «همسازی با اقلیم»، «اجزای تشکیل دهنده نما»، «ارکان نما»، «تقسیمات نما»، «تخلخل حجمی در بنا»، «معنا در نما»، «سبک در طراحی نما»، «عرض قطعات در نما»، «نماهای فرعی و جانبی» و «نورپردازی» تاثیر بسزایی داشته است و اعضای کمیته وظیفه دارند، نما را از منظر این موضوعات، ارزیابی کرده و مسیر را برای قضاوت بهتر تسهیل کنند. 

ضوابط طراحی و اجرای نمای بناهای شاخص 

معاون شهردار تهران در خصوص ضوابط طراحی و اجرای نمای بناهای شاخص و نمای ساختمان‌های دولتی و عمومی، گفت: این ضوابط در راستای تحقق یکی از مفاد مصوبه "طراحی، پایش و اجرای نماهای شهر تهران" به همراه چک‌لیست ارزیابی کیفی کمیته بناهای خاص برای استفاده طراحان، سرمایه‌گزاران و اعضای کمیته بناهای شاخص تهیه و طی بخشنامه ای ابلاغ شده است.

ضوابط طراحی سیما و منظر شهری در محورها و میادین مهم شهری 

وی با اشاره به ضوابط ساماندهی و طراحی سیما و منظر شهری در محورها و میادین با اهمیت شهری، اظهار داشت: این ضوابط با هدف حفاظت از سیما و منظر شهری و کنترل شکل گیری جداره های شهری ناهماهنگ و ایجاد پیوستگی بصری و ادارکی در سیما و جداره محور شاخص شهر و همچنین افزایش خوانایی و جذابیت فضایی برای شهروندان تهیه شده است که اکنون برای طرح ساماندهی محورهای ولیعصر، انقلاب، کارگر مورد استفاده قرار گرفته است.

صارمی اضافه کرد: تهیه طرح ساماندهی سیما و منظر شهری برای محورهای مهم شهر تهران به صورت سالیانه در دستور کار بوده و در حال حاضر، فرآیند تهیه طرح برای محور طالقانی در دست انجام است.

در پایان، حمیدرضا صارمی در پاسخ به این سئوال که معاونت شهرسازی و معماری چه برنامه‌ای برای ساماندهی سیما و نمای شهری پایتخت دارد؟ گفت: انجام تکالیف مندرج در برنامه راهبردی طراحی و مدیریت منظر شهری تهران، تهیه طرح‌های ساماندهی سیما و منظر شهری محورها و میادین با اهمیت شهر تهران، نظارت و راهبری در راستای ارتقاء کیفیت نماهای ساختمانی در شهر تهران از طریق اتخاذ سیاست‌ها، راهبردهای کلان، تهیه اسناد هدایت و کنترل و کمیته‌های تخصصی از برنامه های ما برای ساماندهی سیما و منظر شهر است که در این خصوص هم از شهروندان عزیز، به ویژه هنرمندان و متخصصین این حوزه دعوت می کنیم تا نظرات خود را در مسیر ارتقاء کیفیت سیما و منظر شهر به شهرداری تهران ارائه دهند.