بورس و چالش استارتاپ ها

به گزارش تهران بهشت؛ با انتشار اخبا ورود استارتاپ های بزرگ به بورس تحلیل ها و نظرات متفاوتی پیرامون این اقدام دولت شنیده می شودکه در واقع همه این ها می تواند چالش های پیش روی استارتاپ ها و آینده آنها در بازار سرملیه باشد که یکی از مهمترین این موارد ارزش گذاری این شرکت ها است و در واقع چشم‌انداز روشن از رشد یا سودآوری آنها چگونه است؟
بنابراین گزارش، استارتاپ ها به واسطه ماهیتشان دارایی فیزیکی خاصی ندارند و یا قابل توجه نیست، ممکن است الان زیان ده تشخیص داده شود، ولی در آینده به‌واسطه کاربران زیادی که دارد سود ده باشد. استارتاپ ‌ ممکن است حجم زیادی داده داشته باشد، ولی تولید نداشته باشد. سوال اینجاست که ارزش‌گذاری داده و کاربر در ایران با مدیریت مالی کلاسیک در بازار سرمایه چطور جمع می‌شود؟ و ارزش‌گذاری برند چطور در این فرمول جا می‌گیرد؟ در حالیکه در دنیا، استارتاپ‌ها براساس برند، حجم داده، تعداد کاربر، پیچیدگی تکنولوژیک و… ارزش‌گذاری می‌شوند اما در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟
استارتاپ‌ها و یا شرکت‌های نوپا مدت‌هاست که با خدمات متنوع خود، سبک زندگی مردم را تغییر داده و با پیوند تکنولوژی و راحت کردن امور روزمره مردم جای خود را در جامعه باز کردند. رکود اقتصادی، نوسانات ارز و تحریم‌های بانکی چند ساله اخیر باعث جلوگیری از ورود سرمایه خارجی به کشور موجب ایجاد مشکلات متعددی در مسیر رشد استارتاپ‌ها شد.
شیوع ویروس کرونا تیر آخر را به خیلی از استارتاپ‌ها زد و شاهد توقف فعالیت، تعدیل و یا افت شدید سفارشاتشان بودیم. ویروس کرونا به طور قطع به مرگ بعضی از کسب‌وکارهای نوپا و بعضی از شرکت‌ها منتج می‌شود. وقتی از شرکت‌ها حرف می‌زنیم، مثلا در صنعت گردشگری، شاید ۱۰ بازیگر اصلی وجود داشته باشد، هیچ اطمینانی وجود ندارد که همه این بازیگران زنده بمانند.
شیوع کرونا، به ‌ویژه در ایران که دچار رکود تورمی است، حاوی نشانه‌های جدی برای استارت‌آپ‌هاست که منابع مالی بزرگ قطعا کمرنگ خواهند بود. پس حتما باید به بازار سرمایه دست پیدا کنند. در واقع شاید استارتاپ‌ها و کسب‌وکارها از این امر ناگزیر باشند و راه دیگری برای زنده‌ماندن پیش روی‌شان نباشد.
این گزارش حاکی است؛ امیر هامونی، مدیرعامل شرکت فرابورس ایران، قبلا گفته بود:‌ ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه دو مانع و چالش بزرگ دارد که به تیم مدیریت مالی، حسابداری و ثبت حساب‌ها برمی‌گردد. معمولاً این موارد با استانداردهای حسابداری ایران و IFRS که حسابداری بین‌المللی است انجام نمی‌شود. سپس زمانی که می‌خواهند وارد فرابورس شوند، با یک چالش بزرگ برای تغییر و تحول در نظام حسابداری خود مواجه می‌شوند. در نتیجه لازم می‌شود تا همه‌چیز را از نو بسازند. این مشکل در واقع به خود استارت‌آپ‌ها برمی‌گردد و اگر از ابتدا فرایندها دقیق انجام می‌شد، ورود آنها به بازار فرابورس خیلی ساده‌تر بود.
حال با انتشار خبر ورود استارتاپ ها به بورس، نقدها و طرح‌های زیادی به وجود آمده است. از انواع مدل قیمت گذاری برروی استارتاپ‌ها گرفته تا ایجاد تابلوی اختصاصی در بورس، و همچنان اطلاعات و روش دقیقی درباره نوع قیمت‌گذاری و راه حل ورود استارتاپ‌ها به بورس .
ارزش گذاری شیوه‌ها و اهداف متفاوتی دارد. در شرکت‌های تکنولوژی محور ارزش گذاری عمدتا ارزش برای سرمایه‌های خطر پذیر است. نکته واضح این است که با مفهوم سرمایه گذاری خطرپذیر نمی‌توان شرکت‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات را در بورس وارد کرد.
برخی از کارشناسان در رابطه با چالش‌های ورود استارتاپ‌ها به بورس معتقدند؛ در ایران هنوز تجربه کافی برای ورود استارتاپ‌های بزرگ به بورس را نداریم اما اگر اول این کرادفاندیگ‌ها با استفاده از سرمایه محدود و با وجود شرکت‌های نوپایی که هنوز در مرحله رشد خود هستند شروع به کار کنند، اتفاق بهتری رقم می‌خورد. با این کار هم می‌توان ارزیابی دقیق‌تری به این موضوع داشت و همچنین مردم با ماهیت استارتاپ‌ها بیشتر آشنا شده و می‌توانند با پول‌های کوچک استارتاپ‌ها را محک بزنند و همچنین مشکل دیگر استارتاپ‌ها عبور از قوانین سختگیرانه بورس شامل درآمد سالم، رشد مناسب و حجم بازار است.
همچنین برخی دیگر بر این عقیده اند؛ تسهیل‌گری‌های ورود استارتاپها به بورس تبعات منفی به دنبال دارد و قوانین بورس باید دستکاری شود که نتیجه آن زیان سهامداران و خروج نقدینگی از بازار است و ضمنا ممکن است این شرکتها در یکی دو سال اول سودی را نصیب سهامداران کنند اما خیلی زود وارد پیری و مرگ خواهند شد. بنابراین احتمال شکست استارتاپ ها در بازار سرمایه بالاست و اگر قوانین پذیرش شرکتها را تغییر دهند در حق شرکتهای حاضر در بورس که عقبه مالی قوی دارند و از استانداردهای زیادی هم عبور کرده‌اند اجحاف شده است و به نظر می رسد ورود استارتاپ‌ها به بورس به دلیل تصمیمات سیاسی و ایده‌های حکمرانی است.
در پایان، با تمام این نقدها و نظرها باید منتظر ماند و دید در خصوص نحوه پذیرش استارتاپ ها چه روش هایی مورد استفاده مسولان قرار می گیرد و نتیجه ورود آنها به بورس چه خواهد شد؟